قشقایی های چهارمحال وشرح حال پل زمان خان

سری زدیم به قشقایی ها ساکن چهارمحال بایک قشقایی اصیل زاده که ازنوادگان سردارزمان خان هستند ساعتی به گفتگونشستیم
که بازحمات زیاددرکناررودخانه زیبایی زاینده رود گردشگری درانجا برای تفریح وآسایش هم وطنان ایجادکرده اند
قبل ازاینکه این ویروس کروناواردکشورمان بشودچندباری بادعوت مدیراین گردشگری آقای مهندس زمانی به انجارفتیم مکانی دلپذیر که رودخانه زاینده رودازکنارآن می گذرد،
ناگفته نماندکه این گردشگری درشهرشوراب پنج کیلومتری شهرستان سامان قراردارداکثریت قریب به اتفاق این شهرتورک زبان هستند
برای آشنای بیشتربامردم این منطقه وگردشگری که بنام قشقایی دره شوری نام گذاری شده بسراغ مدیراین گردشگری جناب آقای مهندس زمانی رفتیم وسوالاتی ازایشان پرسیدیم

میلاتی نیوز:جناب منهدس زمانی ضمن عرض سلام لطف کنید مختصری ازخودتان ازبدوتولدشرح بدهید؟؟
مهندس زمانی:سلام وعرض ادب خدمت خوانندگان گرامی سایت میلاتی نیوز
حسن زمانی شورابی هستم،زاده روستای شوراب صغیر، شهرستان سامان.
استان چهارمحال و بختیاری.
دارای تحصیلات لیسانس عمران وبازنشسته اداره کل راه و شهرسازی استان.
پس از باز نشستگی بدلیل داشتن اوقات فراغت و در اختیار داشتن باغ پدری که قابلیت گردشگری را داشت،نسبت به ساخت زیرساختهای لازم و اخذ مجوز گردشگری اقدام شد.
در طی دو سه سال اخیر ،
توفیق خدمتگذاری به مهمانان را داشتیم که بدلیل بحث کرونا وجهت جلو گیری از شیوع آن از ابتدای سال جاری از پذیرش مهمانان معذور بودیم.
میلاتی نیوز:باتوجه به اینکه ازکودکی تورکی صحبت می کردیدازچه زمانی متوجه شدیدکه قشقایی هستید؟؟ایاسینه به سینه نقل شده یاتاریخی وجودداره.
مهندس زمانی:قشقایی بودنمان ، سینه به سینه نقل شده،ولی در کنار این اسنادی هم بوده که در گذر زمان از بین رفته.
میلاتی نیوز:لطفٲ کمی از اجدادتون سردار زمان خان بفرماییداینکه چندنسل تون به آن سردارمعروف می رسد؟دلیل اصلی احداث پل رابیان بفرمایید؟
مهندس زمانی :
احداث پل زمان خان را می توان به دوره‌ی صفویه ربط داد.یعنی دوره‌ی شاه عباس کبیر قریب به ۳۶۰سال قبل.
طبق احضارات پدربزرگم حاج اسفندیار،که قریب به۱۰۵ سال عمر از خدا گرفت،یازده نسل قبل به زمان خان بر میگردد.
حسن زمانی ولد حاج احمد ولد حاج اسفندیار ولد علی ولد اللهیار خان ولد طهماسب ولد محمدیار ولد خوبیار ولد علیار ولد علیجان ولد زمانخان ولد ولیخان.
دلیل اصلی احداث پل را میتوان به داستان غرق شدن بچه‌ای از ایل اشاره کرد.ولی عامل ارتباطی و دسترسی به دیگر سمت رودخانه بی تاثیر نبوده است.
میلاتی :زمان کوچ یاتبعیدیامهاجرت شمابه این منطقه حدودی مطلع هستیدکه چندقرن پیش یازمان کدام پادشاه صورت گرفته ؟
مهندس زمانی:سکونت قشقایی های منطقه سامان و بن به دلیل آب و هوا و مراتع مناسب بوده و به نظر نمی‌رسد فردی را به زور و جبر به این سرزمین حاصلخیز با عنوان تبعید فرستاده باشند.بعضی هاعنوان میکنند زمان اغامحمدخان قاجاروبعضی هاهم معتقدهستند زمان شاه عباس صفوی بوده که این قضیه بیشتربه واقعیت نزدیک هست چون زمان خان یکی ازسرداران معروف شاه عباس بوده که درجنگ چالدران نیزرشادت های زیادی ازخودبجا گذاشته
البته عده ای ازقشقایی ها این منطقه اعتقاددارندبراثر جنگ قشقایی ها بااغامحمدخان به این منطقه کوچ یاتبعیدشده اند
درباره طایفه ما که ازنسل زمان خان هستیم زمان صفویه بیشترقریب به یقین هست
کوهی هم دراینجا هست بنام کوه شیراز
که حکایت هاوروایت هاسینه به سینه ومهاجرت ازمنطقه استان فارس دارد
که باورودشان این کوه را به این نام نامگذاری کرده اند
که نسل های آینده بدانند که ازکدام منطقه به اینجامهاجرت یاتبعیدشده اند
میلاتی: نامگذاری گردشگری تون به اسم قشقایی دره شوری ایادلیل خاصی داره
ایاشماخودتان راازطایفه دره شوری می دانید؟؟؟
اقای زمانی:نامگذاری مجتمع گردشگری به نام قشقایی دره شوری، به خاطر زنده نگهداشتن نام قشقایی در این دیار بوده و مستندی بر دره شوری بودن اجداد یا ترکهای منطقه وجود ندارد و به صورت سینه به سینه نقل شده
میلاتی:ایاتحقیقاتی هم دراین زمینه انجام داده اید؟
جوانان منطقه گرایش شان بعدفضای مجازی واینکه میدانندازایل قشقایی هستند
استقبال شان درچه حدی بوده ؟؟ایاپیگیرهستند ؟
مهندس زمانی:بله .من به اتفاق مرحوم پدرم چندین مرتبه جهت پیدا کردن حلقه گمشده زمان خان واجدادش به مناطق قشلاقی رفتیم که نتیجه ای نگرفتیم.
در همین راستا تحقیقاتی در غالب پایان نامه یا افراد شایق انجام گرفته که بعضی از افراد حاکی از دره شوری بودن را داردطبق یک مستندتاریخی که تاریخدانان قشقایی عنوان کرده اند و بعضی دیگر از نفر بودنمان حکایت میکنند. حال
نزدیک به هشتاد درصد مردم منطقه سامان ترک زبانند واز این تعداد، تقریبا نود درصدشان خود را قشقایی میداند.
در بین جوانان منطقه کسانی هستند که با نشان قشقایی در فضای مجازی در پروفایلها،یا ماشین نویسی ویا اسم گذاری مناطق ازجمله رستوران ها،مغازه ها وگردشگری ها از علاقه خود به اجدادونیاکان گذشته خود ایل قشقایی بودنشان حکایت دارد.

میلاتی نیوز:جناب مهندس زمانی چه پیشنهادی برای ارتباط بیشترقشقایی هاجداازهم افتاده برای مراودت بیشتر
خصوصٱ جوانان دارید؟

اقای زمانی :جهت ارتباط بیشتر مردم ، بخصوص جوانان قشقایی میتوان با برپایی جشنواره‌ های قشقایی که بعضاً در بروجن و یا استان فارس انجام می‌گیرد در منطقه‌ی سامان هم برگزار گردد.
شناسایی و دعوت از محققان و فعالیت فرهنگ قشقایی منطقه در همایش ها و جشنواره‌ها.
شناسایی و آشنایی با مراسم شادی و عزا و وجوه اشتراک این مراسم در منطقه سامان و فارس است
لازم به یادآوری هست
قبل ازویروس کرونا باآقای حسن طیبی دره شوری دراین موردصحبت کردیم که کنسرت یاهمایش مشترک بانوازندگان وخوانندگان وشعراوهنرمندان این منطقه بامناطق دیگرقشقایی نشین برپا بکنیم تا جوانانی که بعدازآمدن فضای مجازی ومطلع شدن ازتاریخ گذشته شان علاقه مندهستند بیشتربافرهنگ وموسیقی ولباس وزبان ووآشنابشوند وشوروشوقی که جوانان این منطقه دارند استقبال زیادی ازاین موضوع کردند
که متاسفانه درحال رایزنی با ادارات مربوطه برای اخذمجوزها بودیم که باورود این ویروس منحوس فعلادست نگه داشتیم تابه امیدخدا بعدبین رفتن این ویروس این موضوع راحتما پیگیری خواهیم کردکه باتوجه علاقه مردم این منطقه یکی ازضروریات های مهم می باشد
میلاتی:ایاشاعرتورک زبانی که شعرتورکی سروده باشه درمنطقه وجودداشته یاهست ؟؟
آقای زمانی :شعرای منطقه اکثراً به زبان فارسی شعر سروده اند و در این بین اشعاری هم به ترکی گفته اند و دیوان خاص ترکی نداریم.
شعرایی هم در گذشته شعر ترکی سروده اند که اشعار آنها در مراسم شادی و عزا استفاده می‌شده و بیشتر آنها سینه به سینه انتقال یافته است.
در این منطقه ممکن است افراد شاخص سیاسی و علمی وجود داشته باشد ولی تحت عنوان قشقایی فعالیت نمیکنند
ولی خوانندگانی داریم که به تورکی هم می خوانند

میلاتی:
این سوال رادراختیارشمامی گذاریم
هرچه دل تنگ تان می خواهدبفرمایید ؟

مهندس زمانی :متاسفانه در سال های اخیر اقبال خانواده ها به آموزش زبان ترکی به فرزندانشان کم شده البته شرایطی هم پیش نیامده برای آموزش زبان مادری نسل جدید به زبان فارسی صحبت میکنند و علت آن بیشتر به جهت مشکلات آموزشی در مدرسه بوده است.
در حال حاضر نسل جدید کمتر زبان ترکی صحبت میکنند و بیشتر بزرگ تر ها و متولدین دهه هفتاد ترکی صحبت میکنند هر چند متولدین دهه هفتاد به بعد هم متوجه ترکی می‌شوند‌.

در صورت ادامه به همین منوال پیش بینی می‌شود طی پنجاه سال آینده اثری از زبان ترکی در منطقه وجود نداشته باشد مگر اینکه تدبیری در این راستا اندیشیده شود
که درتلاش هستیم دراین راستا اقداماتی باکمک هم ایلی های دیگرمناطق انجام بدهیم
میلاتی:باتشکراز جنابعالی که این وقت رادراختیارماگذاشتیدتامختصری ازقشقایی های منطقه چهارمحال دیگرهم ایلی هاآشنابشوند
انشالله باهمایش وکنسرت های مشترک درآینده شناخت بیشتری ازهمدیگرپیداخواهیم کرد

مهندس زمانی:خواهش میکنم ازاینکه باهم ایلی هاارتباط بیشتری داشته باشیم بسیارخوشحال می شویم دراین چندسال گذشته قشقایی های زیادی به منطقه وخصوصا گردشگری امده اندوماراخوشحال کرده اند
امیدواریم باگذرازاین ویروس ارتباطات بیشتری باهم ایلی های سایرمناطق قشقایی نشین داشته باشیم
تابتوانیم این زبان اصیل واین فرهنگ ناب رانسل به نسل حفظ کنیم.

🖋️مصاحبه کننده:
حسن طیبی دره شوری